Sociale woonwijk ‘Rozenlaan’ – Gierle

Rozenlaan, 2275 Gierle
1964

Een maand na het bezoek van de koning aan Turnhout diende architect Carli Vanhout een gedetailleerd ‘inplantingsplan’ en de plannen voor 28 sociale gezinswoningen met garages aan de Rozenlaan te Gierle in. In het voorontwerp van enkele maanden ervoor komen nog tuinbergingen voor, met buitenmaten van 3 m bij 5 m. In de gevels van hetzelfde voorontwerp zien we de merkwaardige laaggeplaatste ramen, die tot op de vloer van de begane grond komen. Dit motief had Vanhout al een jaar eerder in de woning Hoppenbrouwers toegepast. De kolenkelder doet vermoeden dat toen voor de verwarming van de wijk nog geopteerd werd voor kolenkachels.

De architect had daarvoor al een plan opgemaakt met de ‘door de maatschappij aan te kopen grond’. Het is een achterin liggend perceel, dat de Kloosterstraat met de Doolstraat verbindt en goed aansluit bij het weefsel van de kleine dorpskern. De grote verdienste van Vanhout is de nieuwe stedenbouwkundige benadering. Hoewel de dichtheid, met dertig woningen per hectare, ongeveer even groot is als bij de vorige wijk, is er een ruime openbare groenzone aanwezig. Die ligt in het midden en heeft met een breedte van 26 m een ideale schaal om enerzijds de woningrijen te scheiden en anderzijds een intieme buitenruimte te doen ontstaan. De zones zijn: het openbaar groen met voetpaden, de woningen, de privétuinen met zijdelings de garages en uiteindelijk de wegen. Een consequentie van deze manier van zonering is de intrede van de doodlopende straat. De eigenlijke tuinen liggen tussen de garages. De eventuele privacy ervan moest opgelost worden met aanplantingen. Tussen de garage en de keuken ligt een binnenplaatsje, dat verder omsloten is door een gemene muur van 2 m hoogte en een muurtje van 1 m hoogte, dat de tuin afsluit. De keukendeur is met de garagedeur verbonden door een betonnen luifel.

De woningen met vier slaapkamers liggen op de uiteinden van de rijen, een oplossing die in latere wijken dikwijls zal worden toegepast. Dit is een van de eerste wijken van de TMH met centrale verwarming. De ketel bevond zich niet in een apart lokaal of in de garage, maar in een hoek van de keuken. De kelder is weggevallen en vervangen door een koele berging. Elke woning krijgt een extra wc, namelijk in de badkamer.

Vanhout gebruikte in deze wijk de brutalistische vormen nog uitbundiger dan in Oud-Turnhout. De betonnen lateien boven de ramen voegen zich samen tot de kroonlijst en een lijst ter hoogte van de verdiepingsvloer. Deze lange lateien stellen Vanhout in staat een L-vormig raam te maken over de hele breedte van elke slaapkamer. Betonnen blokjes die uitsteken markeren de scheidingen tussen de woningen, zowel in de voor- als in de achtergevel. We zien deze blokjes ook aan het terras op de verdieping van de kopwoningen. Om de privacy van de woonkamer in de voorgevel te garanderen, was er naast elke voordeur ook zo’n zwevende betonnen balk gepland. Die is tussen de bouwaanvraag en de uitvoering vervangen door een bakstenen scheidingsmuurtje.

 
Dossiernummer: VS0257